اسید فولیک یا ویتامین B9 چیست؟

پترو گلوتامیک اسید  (اسید فولیک) از سه  زیر مجموعه بزرگ تشکیل شده است: حلقه پتریدین، اسید پارا آمینو بنزوئیک، اسیدگلوتامیک.

 اسید گلوتامیک، اسید آمینه ای است که بدن به تنهایی می‌تواند سنتز کند و در پروتئین ها یافت می شود.

اسید فولیک (ویتامین B9) یک  یک ویتامین مهم محلول در آب است که در داخل بدن به اسید تتراهیدروفولیک تبدیل می شود.

چرا تبدیل اسید فولیک در بدن به اسید تتراهیدروفولیک مهم است؟

تبدیل اسید فولیک به  تترا هیدرو فولیک برای گلبول های قرمز طبیعی، متابولیسم اسیدهای آمینه مانند گلیسین و متیونین و متابولیسم هیستیدین، سنتز پورین و تیمیدیلات ها ضروری است. عملکردهای اساسی مختلفی که اسید فولیک در بدن ما انجام می دهد شامل :بیوسنتز نوکلئوتیدی در سلول‌ها، ایجاد گروههای یک کربنی در متیلاسیونDNA و کمک به سنتز ترمیم و تکثیرDNA, ایجاد گلبولهای قرمز,، تنظیم اپی ژنیک بیان ژن، پس فولات به تولیدDNA,، ماده سازنده بدن انسان که حامل ژنتیک است کمک میکند. در تشکیل سلول‌های قرمز، گلبولهای قرمز نقش اساسی دارد. به جلوگیری از کم خونی کمک می‌کند و باعث رشد و کار  بافت‌ها وسلول ها میگردد. با ویتامین B12 و و ویتامین C یا آسکوربیک اسید برای کمک به بدن در تجزیه، استفاده  و ایجاد و پروتئین های جدید همکاری می‌کند.

نقش اسیدفولیک در دوران جنینی:

 در طی رشد اولیه، اسید فولیک به تشکیل لوله عصبی کمک می‌کند. اسید فولیک اسید بسیار مهمی در این دوران است.  زیرا می‌تواند در برخی نقایص مادرزادی مانند آنانسفالی و ستون فقرات (اسپینابیفیدا) جلوگیری کند. چون اسید فولیک در تولید گلبول‌های قرمز نقش دارد، در صورت کم بودن گلبول قرمز در خون، فرد کم خون میشود. همه به اسید فولیک نیاز دارند اما خانم های باردار نیاز ویژه ای به آن دارند.

گلبول های قرمز بیشترین تعداد سلول در بدن هستند آنها اکسیژن را به تمام اندام ها و بافت های بدن منتقل می کنند. اگر فردی کم خون باشد گلبول قرمز کافی ندارد و خون نمی تواند اکسیژن کافی را به اندام ها و بافت ها برساند و این از عملکرد صحیح بدن جلوگیری می کند.

مادران باردار بیشتر در معرض کمبود اسید فولیک هستند. در دوران بارداری خطر کمبود اسید فولیک به دلیل تخلیه ذخایر بدن توسط جنین افزایش می‌یابد! زیرا جنین در حال رشد، اسید فولیک بیشتری نیاز دارد و بدن مادر باردار اسید را با سرعت کمتر جذب می کند.

ویتامین B9 در پیشگیری از سقط جنین نیز نقش دارد. اسید فولیک در زمان بارداری، نوزادان را با خطر کمبود وزن هنگام تولد، آسیب مغزی و نقص قلب روبه‌رو می‌کند.

برخی از علائم رایج نقص های هنگام تولد ناشی از کمبود فولیک اسید:

•   فلج

•   روزنی در پشت کودک که  باعث نشان دادن ستون فقرات و نخاع می گردد.

•  تجمع مایعات در مغز

•  ناتوانی مثانه و روده

•  بخشا از مغز و نخاع تشکیل میشود

 فقر اسیدفولیک در نوزادان: نوزادان برای رشد سلولی. DNA به مقادیر زیادی اسید فولیک نیاز دارند و در صورتی که ویتامینB9 به اندازه کافی وجود نداشته باشد دچار مشکلاتی می‌شوند که به آنها اشاره می‌کنیم. موارد بالا از مهمترین دلایل فروش فولیک اسید می باشند.

کمبود اسید فولیک در نوزادان و علائم آن:

•  تنگی نفس و تپش قلب

•  ضعف و حالت تهوع

•  وزن کم بدن

•  غش، سردرد، تحریک‌پذیری

•  رنگ پریدگی، زردی

 آنانسفالی چیست؟

کمبود اسید فولیک در هنگام بارداری می تواند منجر به آنانسفالی جنین شود. حال این سوال پیش می‌آید که آنانسفالی چیست!

آنانسفالی نوعی نقص هنگام تولد است که وقتی استخوانهای جمجمه کودک به طور کامل تشکیل نشود و از رشد طبیعی ناحیه مخچه مغز جلوگیری کند اتفاق می‌افتد. بینایی، تفکر پیشرفته بر عهده مخچه می باشد.

متاسفانه این نقص هنگام تولد برای جنین کشنده است و باعث تولد نوزاد مرده، سقط جنین یا مرگ در ساعات اولیه تولد می‌شود.

متاسفانه هنوز روش درمانی برای آنانسفالی وجود ندارد.

لوله عصبی بخشی از بدن جنین است که باید در اوایل رشد جنین بسته شود و ستون فقرات و مغز را تشکیل دهد. زمانی که این لوله عصبی در هفته چهارم بسته نشود، می‌تواند منجر به نقایص بدو‌تولد مانند آنانسفالی شود.

پس نکته قابل توجه مصرف ویتامین های قبل از بارداری به خصوص اسید فولیک از سه ماه قبل از بارداری  و در حین بارداری میباشد.

 مصرف مکمل ها و داروهای  خود را زیر نظر پزشک مربوطه انجام دهید. از سه ماه قبل از بارداری تا دوازده هفتگی روزانه یک قرص اسید فولیک ۴۰۰ میکروگرمی  باید توسط مادر مصرف شود.

علائم کمبود اسید فولیک ویتامین B9 در بزرگسالان :

علایم ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد ولی به صورت کلی علائم شامل موارد زیر می باشد:

 خستگی،شدید، کمبود انرژی، ضعف عضلانی، تحریک پذیری، کاهش اشتها، احساس تنگی نفس، سردرد، خواب رفتن دست و پا، پوست رنگ پریده، زبان ملتهب، بینایی آشفته، اختلالات روانی شامل افسردگی و گیجی و غیره

درمان کم خونی به خاطر کمبود اسید فولیک:

توجه بفرمایید که حتما  تمام درمان‌ها  تحت نظر پزشک باشند.

 متداولترین روش درمانی مصرف قرص‌های اسید فولیک روزانه است تا زمانی که کمبود آن جبران شود.

در صورتی که میزان اسیدفولیک بدن فرد بسیار پایین باشد، پزشک معالج ممکن است فولیک اسید را به صورت داخل وریدی تجویز نماید تا با سرعت بیشتری این کمبود جبران شود.

علاوه بر آن، استفاده از مواد غذایی حاوی اسید فولیک مانند لوبیا چیتی، سبزیجات برگ دار مانند اسفناج پرتقال توصیه می‌شود.

منابع فروش فولیک اسید:

 مانند سبزیجات برگدارسبز تیره مانند اسفناج، کلم‌بروکلی، آووکادو، مارچوبه، غلات صبحانه غنی شده، حبوبات مانند لوبیای خشک و نخودفرنگی، جگر، مرکبات مانند پرتقال، میوه ها مانند خربزه، اکثر توت‌ها، موز، مغزها( آجیل).

 حرارت و پخت زیاد فولات موجود در سبزیجات را از بین میبرد. آنها را خام یا نیمه خام میل کنید.  همچنین میتوان به نان ها، ماکارونی، غلات صبحانه  اسید فولیک اضافه کرد.

 ولی مصرف این مواد به صورت طبیعی برای تامین اسید فولیک مورد نیاز بانوان کافی نیست و بهتر است با افزودن اسید فولیک به نان های غنی شده، غلات صبحانه، پاستا، برنج و سایر غلات این نیاز را برطرف کرد.

میزان اسید فولیک مورد نیاز بدن. در سنین مختلف:

•   نوزادان ۰ تا ۶ ماهه  

•  ۶۵ میکروگرم در روز

•  کودک ۷ تا ۱۲ ماهه،۸۰ میکروگرم

•  کودک ۱ تا ۳ ساله ۱۵۰

•  کودک ۴ تا ۸ ساله ۲۰۰

•  ۹ تا ۱۳ ساله ۳۰۰

•  بالای ۱۳ سال ۴۰۰

•  آقایان ۴۰۰

•  خانم ها ۴۰۰

•  خانم های باردار ۶۰۰

•  خانم های شیرده ۵۰۰

•  زنانی که دوقلو و بیشتر باردار هستند باید ۱۰۰۰ میکروگرم در روز مصرف کنند.

تاثیر اسید فولیک فولات بر پوست مو و ناخن:

 اسید_فولیک وظیفه رشد سالم سلول ها را بر عهده دارد. این سلول ها شامل سلول هایی است که در داخل بافت پوست، بافت مو و ناخن های شما وجود دارد.

این خاصیت اسید فولیک باعث شده تا از آن برای روش‌های درمانی برای رشد مو استفاده شود.

اسیدفولیک به رشد مو، افزایش حجم و کاهش میزان سفیدی زودرس کمک می‌کند.

فولات این کار را با تقویت فرایند های تولید سلول بدن انجام می دهد.

گفته می‌شود اگر کمبود فولات دارید، مصرف مکمل ها ممکن است باعث رویش مجدد موهای شما شود.

تاثیر اسید فولیک بر پوست:

  از آنجایی که اسید فولیک به رشد سلول‌های سالم پوست کمک می‌کند می‌تواند به مبارزه با پیری زودرس، چین و چروک و خطوط ریز کمک کند و علائم پیری پوست را کاهش دهد.

نکته جالب این است که فولیک اسید تولید کلاژن را افزایش می دهد و باعث ایجاد پوست سفت تر و صاف تر می شود. برخی مطالعات نشان می دهد که اسید فولیک به کاهش لکه های پیری لک و پیس و انواع تغییر رنگ پوست کمک می‌کند. کمبود ویتامین B9   و B12)(کوبالامین)، می‌تواند در پوست، رنگدانه ها و لکه هایی ایجاد کند و از زیبایی و طراوت آن بکاهد و پوست مات و گاهی پوسته ای شود. یکی از دلایل کمبود این ویتامین ها، مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه به میزان کم می باشد.

 تاثیر فولات بر ناخن:

 اسید فولیک اثر فوق العاده بر سلامت و زیبایی ناخن های شما دارد. با کمک به تولید سلول رشد ناخن را افزایش میدهد و باعث میشود ناخن های شما براق سالم و محکم تر باشند

ویتامین B9به طور طبیعی در غذاها به عنوان فولات یافت می شود. اسید فولیک نسخه دست ساز است که به عنوان مکمل فروخته میشودو به غذاهای غنی شده اضافه می شود. فولات واسید فولیک اثر یکسانی دارند.

پیشگیری از بیماریهای عروق کرونر قلب با مصرف مکمل های اسید فولیک:

بیماری های قلبی عروقی یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در جهان است. در سال‌های اخیر با انجام ملاحظاتی مانند تغذیه صحیح و  سیگار نکشیدن میزان ابتلا و پیشرفت این بیماری کمی کاهش یافته است. اما نکته قابل توجه که در مطالعات اخیر بدست آمده این است که هرچه سطح پلاسمایی اسید آمینه‌ای هموسیستئین بالاتر رود، احتمال بروز بیماری‌های قلبی عروقی بیشتر است.

سطح هموسیستئین با میزان مصرف فولات و پلاسما رابطه عکس دارد.

 در واقع مطالعات احتمال رابطه عکس بین فولات و بیماری‌های قلبی و عروقی را مطرح می‌کنند. برای به دست آوردن فولات مورد نیاز بدن استفاده از سبزیجات و میوه‌های تازه به تنهایی کافی نیست. با استفاده از مکمل‌های B9, اسید فولیک, می‌توان هموسیستئین را کاهش داد. با توجه به اینکه این روش پیشگیری درمانی بسیار مقرون به صرفه و ارزان است و عوارض خاصی هم به دنبال ندارد توصیه می‌شود.

در کشورهایی که فاقد غنی‌سازی فولات در مواد غذایی مانند نان، ماکارونی، پاستا و غیره هستند، مشکلات قلبی بیشتر ممکن است دیده شود. افرادی که رژیم های فاقد گلوتن دارند و از غذاهای ساخته شده از آرد گندم استفاده نمی کنند ممکن است، مقدار کمتری فولات در بدن خود داشته باشند

خریداسیدفولیک:

فروش اسید فولیک به صورت صنعتی و آزمایشگاهی مرک می باشد و اسید فولیک صنعتی  معمولاً در کیسه های ۲۵ کیلویی به صورت پودری میباشد و فروش اسیدفولیک آزمایشگاهی، با حجم بسیار کمتر میباشد. در هنگام خرید اسید فولیک آزمایشگاهی مرک، نکات زیرمیتوانید را بررسی کنید:

 بسته‌بندی به صورت ۱،۱۰،۲۵،۱۰۰ گرمی در ظروف شیشه‌ای می‌باشد .

مواردی که شامل اطلاعات محصول می باشد، مانند: نام محصول ،شماره محصول، شماره کاتالوگ ،مارک ،کاربردهای مشخص شده از آن ،ترکیبات آن، و توصیه های لازم در مورد آن، موارد استفاده مشخص شده تحقیقات( تجزیه و تحلیل  بیوشیمیایی)،

مشخصات کارخانه تامین کننده شامل نام شرکت، آدرس، تلفن، فکس، آدرس ایمیل، شماره تلفن های اضطراری می باشد.

خطرات و نکات ایمنی در مورد اسید فولیک :

فولیک اسید ماده  یا ترکیب خطرناکی به شمار نمی‌رود.

فولیک اسید مرک حاوی هیچ ماده‌ای نیست که دارای PBT یا VPVB باشد.

از دیگر اطلاعات فرمول و وزن مولکولی می باشد که در پیشتر گفته شد.

اقدامات احتیاطی کمکهای اولیه بعد از خرید اسید فولیک آزمایشگاهی:

 در صورت استنشاق اسیدفولیک، هوای تازه تنفس کنید

 در صورت تماس پوستی با فولیک اسید، لباس های آلوده به آن را از تن خارج کنید و دست و یا بدن خود را بشویید و یا دوش بگیرید.

در صورت تماس چشمی:

 پس از تماس چشمی با اسید فولیک صنعتی و آزمایشگاهی چشم را با آب فراوان بشویید و در صورت داشتن لنزهای چشمی آنها را از چشم خارج کنید.

در صورت خوردن یا بلع فولیک اسید:

 فرد مورد نظر را مجبور به نوشیدن حداکثر دو لیوان آب نمایید. نیاز به نوشیدن بیشتر از دو لیوان نیست. در صورتی که فرد حال مساعدی نداشت به پزشک مراجعه کنید.

در صورت آتش‌سوزی :

ماده خاموش کننده مناسب، آب، کف، دی اکسیدکربن، پودر خشک است.

در مورد فولیک اسید محدودیتی در زمینه ماده خاموش کننده وجود ندارد و با تمام موارد فوق می توان آتش را خاموش کرد. در ابتدا سریعا با اتش نشانی تماس بگیرید و تا زمان رسیدن آنها توصیه های آنها را دقیقاً اجرا کنید. در صورت امکان از ماسک مخصوص استفاده کنید. سعی کنید از استنشاق گرد و غبار خودداری کنید و محل خطر را ترک کنید.

اجازه ندهید اسید فولیک، وارد فاضلاب، آب جوی، شود.

هنگام کار با این مواد، از ماسک‌، محافظ چشم، و دستکش های مخصوص باید استفاده کنید.

تضمینی از طرف شرکت‌های تامین کننده اسید سولفوریک در مورد آسیب ناشی از تماس پوستی، استنشاقی ارائه نمی‌شود و اقدامات احتیاطی توسط خود فرد باید به طور کامل رعایت شود.

سولات متداول خرید و فروش اسید فولیک یا ویتامین B9 :

مصرف بیش از حد اسید فولیک چه عوارضی دارد؟

اگر چه در بسیاری از تحقیقات در مورد فولیک_اسید مصرف روزانه حداکثر ۵۰۰mg  مناسب و بدون خطر جانبی می باشد اما مصرف در دوزهای بالاتر مثلاً ۱mg در روز ممکن است باعث ناراحتی هایی شود مانند: گرفتگی شکم  ، حالت تهوع، ناراحتی معده، اسهال، بثورات پوستی، اختلالات خواب، گیجی، تغییرات رفتاری و خلق و خو، واکنش های پوستی، تحریک‌پذیری، تشنج و غیره.

چه کسانی کمبود فولات یا فولیک اسید دارند؟

کمبود فولات در کسانی که رژیم لاغری و رژیم های محدود کننده دارند بیشتر دیده می‌شود.

کسانی که بیماری های مزمن دستگاه گوارش دارند، افراد وابسته به الکل، افراد بالای ۶۵ سال، خانم های باردار و شیرده نیز، مستعد کمبود ویتامین B9 در بدنشان هستند.

بانوان (خانم ها) به چه میزان اسید فولیک نیاز دارند؟

 خانمها باید مکمل ۴۰۰mcg  مصرف کنند.

بهتر است علاوه بر استفاده از مکمل از مواد غذایی دارای فولیک اسید و فولات نیز استفاده کنند.

بانوانی که در دوران بارداری هستند به ۶۰۰mcg و بانوان شیرده به ۵۰۰mcg اسید فولیک نیاز دارند.

آیا نوزادان و کودکان اسید فولیک نیاز دارند؟

بله. بدن کودک در حال رشد برای ساخت سلول‌های سالم جدید و ساخت DNA و RNA و ماده ژنتیکی به فولات نیاز دارد. فولات، برای تشکیل سلول‌های قرمز خون طبیعی و برخی اسیدهای آمینه ضروری است. مکمل ها برای دوران بارداری و نوزادی نقش کلیدی دارند.

نوزادان تا شش ماهگی روزانه به ۶۵ میکروگرم فولات نیاز دارند. که از ۷ تا ۱۲ ماهگی به ۸۰ میکروگرم افزایش می‌یابد. کودکان تا ۳ سال روزانه به ۱۵۰ میکروگرم اسید فولیک نیاز دارند.

نوزادانی که از شیر سالم مادر تغذیه می‌کنند و از نظر سلامتی مشکلی ندارند نیاز به مکمل های اسید فولیک ندارند مگر اینکه توسط پزشک تجویز شود.